Kalpsizler Kitabı Ne Anlatıyor?
ᅠ
Gençlik edebiyatının distopik gölgelerinde gezinirken, kalkıpta duyguların bile bir tercih meselesi haline geldiğini düşünmek ürkütücüdür. Bu dünyada duygularını seçmek değil, duygusuz olmayı seçmek gündeme gelmiştir. İşte tam bu noktada, Kalpsizler adlı çizgi roman – orijinal adıyla The Faint of Heart – zihinsel bir uyarı niteliği taşır. Yazar‑çizer Kerilynn Wilson, hislerin bastırıldığı, kalplerin çıkarılıp uyuşturulduğu bir dünyayı resmeder. Bu yazıda kitabın içerdiği öyküyü, tarihsel arka planını ve günümüz akademik tartışmalarındaki yerini özgün bir bakışla ele alacağız.
1. Hikâyenin Temelleri ve Kurgusal Dünyası
Kitabın kurgusu şöyle başlar: Bir bilim insanı – hikâyede “Bilgin” ya da “Scientist” olarak anılıyor – geliştirdiği bir prosedürle insanların kalplerini cerrahi olarak çıkarmaya ikna eder. Böylece “üzüntü, kaygı, öfke” gibi negatif duyguların ortadan kalkacağı öne sürülür. ([Kirkus Reviews][1]) İnsanlar sıraya girer: ameliyat olur, kalplerini cam fanuslarda özel sıvılar içinde saklar ve duygusuz bir düzenin parçası haline gelir. ([1000Kitap][2])
Ana karakterimiz June ise ailesi, arkadaşları ve okul çevresi bu işlemi kabul etmişken hâlâ kalbini koruyan tek kişidir. ([K24][3]) Bu yalnızlık, onun için hem izolasyon hem de bir sorgulama alanıdır. Bir gün sokakta terk edilmiş bir kavanozda bir kalp bulur ve bu buluş, hem ablasını normale döndürme umudunu hem de mevcut düzeni sorgulamayı beraberinde getirir. ([yayindedektifi.com][4])
Kitapta anlatılan metaforlar güçlüdür: Kalp çıkarılıyor → duygu çıkarılıyor. Siyah‑beyaz çizimler eşliğinde, yalnızca karakterlerin yaşadığı nadir renkli sahneler var; bu görselliğin amacı, hislerin hayatı nasıl renklendirdiğini sembolik biçimde göstermek. ([slj.com][5])
2. Tarihsel Arka Plan ve Tematik Kökenler
Distopya türünün kökenleri 20. yüzyıla kadar uzanır: 1984’ten başlayarak toplumun denetlendiği, bireyin kontrol altına alındığı kurgular ön plandadır. Bu biçimde, Brave New World gibi yapıtlar “mutluluk ilacı”, “komformizm” gibi kavramları ele alırken, Kalpsizler de benzer bir çizgide ilerler. Farkı şudur: Duyguların doğrudan cerrahi‐biyolojik yöntemlerle yok edilmesi fikri, modern biyoteknoloji ve psikiyatri tartışmalarıyla da örtüşüyor.
Akademik literatürde “duygusal bastırma” ve “duygusuz toplum” gibi kavramlar giderek artan ilgi görüyor. Örneğin, teknolojiyle artan verimlilik baskısı altında bireylerin “hissizleşmesi” üzerine pek çok makale yazıldı. Kalpsizler bu bağlamda hem sembolik bir eleştiri hem de genç okurlar için bir düşünme aracı.
Yayınlandığı dönemde (Türkçe çevirisi 2023 yılında) genç yetişkin edebiyatında bu tür sosyal ve duygusal temaların yükseldiği bilinmektedir. ([Timaş][6]) Bu bağlamda kitap, duyguların bastırılmasının toplumsal sonuçlarını düşünmeye davet ediyor.
Temalar ve Akademik Tartışma
– Duyguların Bastırılması ve Toplumsal Uyumluluk: Kitapta kalbini çıkaran bireyler “uyumlu”, “dikkatli” öğrenci veya çalışkan vatandaş olarak vurgulanırken, hislerini yaşayanlar “aykırı” ve “tehlikeli” olarak görülüyor. Bu, modern eğitim ve iş dünyasındaki verimlilik baskısına metaforik bir gönderme içeriyor.
– Bireysellik vs. Kolektivizm: June’nin yalnızlığı, kendi kalbini koruması birey olarak direnme anlamına gelirken; toplumun çoğu “duygusuzlaşmayı” tercih etmiş durumda. Bu ikili, bireysel kimlik ve toplumsal standartlar arasındaki gerilimi temsil ediyor.
– Teknoloji, Kontrol, İnsanlık: Kalp çıkarma işlemi, sadece biyolojik değil ideolojik bir kontrol mekanizmasıdır. Bu teknoloji ile birlikte kimlik, duygu, özgürlük ve bağlantı kavramları yeniden soruluyor.
Bu temalar, günümüzde akademik düzeyde de tartışılıyor: Özellikle “duygusal regülasyon”, “performans kültürü” ve “biyopolitika” gibi kavramlar sosyal bilimlerde öne çıkıyor.
3. Kitabın Günümüzdeki Yeri ve Okurla İlişkisi
Kalpsizler, genç okurlar için sadece bir macera değil, hissetmenin ve direnmenin önemi hakkında düşündürme potansiyeline sahip. Ayrıca yetişkin okurlar için de çağdaş toplumun bazı eğilimlerini – duygusallaşmanın baskısı, bastırılmanın yaygınlığı – sembolik olarak görünür kılıyor.
Akademik yorumlarda, kitabın şu yönleri öne çıkarılıyor: Sanatla ifade edilen renklilik (yani duygu) ve siyah‑beyaz olmayan alanların algısı; toplumsal baskıya rağmen bireyin kimliğini sürdürme mücadelesi; ve duygularla bağlantılı bastırılmışlığı çözme arzusu. ([Helena Ramsaroop][7])
Okurlar için kitap şu yönlerden çağrı yapıyor:
– “Benim kalbim var mı?” sorusunu düşünmek;
– Uyum “kolay yolu” mu yoksa hissetmek “öncelikli” yol mu?
– Duygularımızın bastırılması bizi insan olmaktan çıkarır mı?
Bu soruların ışığında, eserin genç‑yetişkin kategorisindeki etkisi büyük.
Okur Katılımı ve Tartışma Önerisi
Yorumlar kısmında sizlerle şu tür soruları tartışabiliriz:
– Eğer siz bu dünyada sayılı “kalbi olanlardan” biri olsaydınız, ne yapardınız? Kalbinizi korur muydunuz?
– Günümüzde hissetmek yerine “verimli olmak”, “kontrol etmek”, “başarılı olmak” gibi değerlere verilen ağırlık sizi nasıl etkiliyor?
– Sizce duyguların bastırılması, toplumsal verimliliği artırır mı yoksa bireysel kimlik ve bağlantıyı mı zedeler?
Yorumlarınızı bekliyorum.
ᅠ
Sonuç olarak, Kalpsizler yalnızca gençlik edebiyatı raflarında yer alan bir çizgi roman değil; hislerin, kimliğin ve toplumsal kontrolün kesiştiği güçlü bir eleştiridir. Kahramanı June’nin hislerini koruma mücadelesi bize hatırlatır ki insan olmak, hissetmekle biraz daha anlamlıdır.
Kitabı okuduysanız, sizin için hangi sahne en çok etkileyiciydi? Yorumlara yazabilirsiniz.
[1]: “THE FAINT OF HEART – Kirkus Reviews”
[2]: “Kalpsizler – Kerilynn Wilson – 1000Kitap”
[3]: “KERILYNN WILSON – Kalpsizler – K24”
[4]: “Kalpsizler – Kitap İncelemesi”
[5]: “The Faint of Heart – School Library Journal”
[6]: “Kalpsizler – Timaş Yayınları”
[7]: “Comic Review: The Faint of Heart – Helena Ramsaroop”