Kategori: Makaleler

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi: Küresel Bir Tehdit, Yerel Bir Gerçek Bazı hastalıklar vardır ki yalnızca tıbbi bir mesele olmaktan çıkar, toplumların hafızasında yer eder. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) de bunlardan biri. Özellikle bahar ve yaz aylarında sıkça duyduğumuz bu hastalık, sadece bilim insanlarının değil, çiftçilerin, hayvancılıkla uğraşanların ve kırsal bölgelerde yaşayan herkesin gündemindedir. Peki ama bu hastalığın ardındaki hayvan kimdir? Hangi canlılar bu ölümcül virüsün taşıyıcısıdır? Gelin, bu sorunun yanıtını hem küresel hem yerel perspektiflerden birlikte inceleyelim. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Nedir? Virüsle Bulaşan Tehlikeli Bir Hastalık Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, “Nairovirüs” adlı bir virüsün neden olduğu, insanlarda yüksek…

Güneş Sistemi Kaça Ayrılır? İnsan Zihninin Kozmik Yansımaları Bir psikolog olarak gökyüzüne baktığımda sadece yıldızları değil, insan zihninin yörüngelerini de görürüm. Güneş Sistemi kaça ayrılır sorusu ilk bakışta astronomik bir merak gibi görünür. Fakat derinlerde, bu soru aslında insanın kendi iç dünyasını anlamaya duyduğu bitmeyen isteğin bir yansımasıdır. Çünkü insan, dış evreni anlamaya çalışırken kendi iç evreninin haritasını da çizer. “Ben kimim?” sorusu, “Güneş Sistemi nasıl düzenlenmiştir?” sorusuyla aynı merak kökünden doğar. Güneş Sistemi’nin Yapısı: Bilinç Katmanları Gibi Bilimsel olarak Güneş Sistemi sekiz gezegen ve bunların çevresinde dönen uydular, asteroid kuşağı, kuyruklu yıldızlar ve diğer gök cisimlerinden oluşur. Bu düzen,…

İnsan Davranışlarının Gölgesinde: “Gutti” Üzerine Psikolojik Bir Analiz İnsan davranışlarını anlamak, kimi zaman bir kelimenin ardına gizlenen dünyayı çözmek gibidir. Bir psikolog olarak, günlük konuşmalarda duyduğum kelimelerin arkasındaki bilişsel, duygusal ve sosyal dinamikleri incelemeyi severim. “Gutti” de bunlardan biridir. İlk duyulduğunda basit bir lakap, belki de yöresel bir ifade gibi gelebilir; fakat derinlemesine incelendiğinde bu kelime, bireyin kendini ifade etme biçimiyle, toplumun değer yargılarının kesiştiği noktada anlam kazanır. Gutti Ne Demek? Anlamın Psikolojik Katmanları “Gutti” kelimesi, Anadolu’nun bazı bölgelerinde “inatçı, dik başlı, geri adım atmayan” kişi anlamında kullanılır. Kimi zaman bu özellik “güçlü karakter” olarak övülür, kimi zamansa “inat” ya…

Toplumsal Kimliğin Dijital Kapısı: “Google Hesabınızda Oturum Açın” Ne Demek? Giriş: Bir Sosyoloğun Dijital Eşiği Toplumsal yapıların, bireylerin davranış biçimlerini nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, her gün karşılaştığımız sıradan ifadelerin bile derin sosyolojik anlamlar taşıdığına inanırım. “Google hesabınızda oturum açın” ifadesi, yalnızca bir dijital erişim kapısı değildir; modern insanın kimliğini, aidiyetini ve toplumsal rollerini dijital düzlemde yeniden kurduğu bir eşiği temsil eder. Artık bir isimle değil, bir hesapla var oluyoruz. Bu durum, toplumsal kimliğin dijitalleşmiş bir biçimi olarak karşımıza çıkar. Dijital Toplumda Kimlik ve Aidiyet Modern toplumda birey, toplumsal normlar aracılığıyla kimliğini oluşturur. Ancak dijital çağ, bu kimlik…

Behire Ne Demek? Tarihsel ve Güncel Perspektiften Bir İnceleme Dil, kültürün temel yapı taşıdır ve her kelime, bir toplumun düşünsel evrimini ve sosyal yapısını yansıtır. Bugün, Türkçede pek yaygın olmasa da zaman zaman karşımıza çıkan “behire” kelimesi üzerine düşündüğümüzde, bu kelimenin geçmişi ve kültürel yansımaları oldukça ilginçtir. “Behire” kelimesi, İslam kültüründe ve özellikle Orta Asya kökenli toplumlarda önemli bir yer tutan bir kavramdır. Ancak günümüzde bu kelime, genellikle eski Türk kültüründen ya da Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan metinlerde karşımıza çıkmaktadır. Bu yazıda, “behire” kelimesinin ne anlama geldiğini, tarihsel arka planını ve günümüzdeki akademik tartışmalarını ele alacağız. Behire Kelimesinin Anlamı “Behire” kelimesi,…

KAP Açıklaması Ne Zaman Yapılır? Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Değerlendirme Finans dünyasının en çok merak edilen sorularından biri olan “KAP açıklaması ne zaman yapılır?” aslında yalnızca yatırımcıları ilgilendiren teknik bir detay değildir. Bu soru, şeffaflık, hesap verebilirlik ve adalet gibi toplumsal değerlerle de doğrudan bağlantılıdır. Kimi için KAP (Kamuyu Aydınlatma Platformu) açıklaması bir yatırım kararının yol haritasıdır; kimi içinse ekonomik sistemin güvenilirliğini ölçmenin bir yolu. Peki bu konuya toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerin merceğinden baktığımızda neler görürüz? Hadi birlikte keşfedelim. KAP Nedir? Şeffaflığın ve Güvenin Temeli Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP), Türkiye’de halka açık şirketlerin…

Felsefeyi yalnızca kitap sayfalarında duran soyut kavramlar olarak görmek büyük bir yanılgıdır. Aslında düşünceler, hayatın tam ortasındadır: davranışlarımızı, ilişkilerimizi, hatta yasalarımızı şekillendirir. “Kant yasası” dediğimiz şey de, sadece bir filozofun akıl yürütmesi değil; yüzyıllardır insanların nasıl yaşaması gerektiğine dair en temel tartışmalardan birine ışık tutan evrensel bir ilkedir. Bu yazıda Kant yasasını, hem küresel hem yerel perspektiflerden, farklı kültürlerin gözünden ele alacak ve birlikte düşünmeye davet edeceğiz. Kant Yasası Nedir? Temel Tanım ve Felsefi Arka Plan Kant yasası ya da daha yaygın adıyla Kategorik İmperatif, 18. yüzyıl Alman filozofu Immanuel Kant’ın ahlak felsefesinin merkezinde yer alır. Kant’a göre ahlaki davranış,…

Kamuoyu Anketi Nedir? Sayılardan Fazlası, Toplumun Nabzı Toplumsal değişimin hızla aktığı bir çağda yaşıyoruz. Fikirler bir tweet kadar hızlı yayılıyor, politikalar bir protesto kadar çabuk değişebiliyor. İşte bu dinamik içinde, “kamuoyu anketi” dediğimiz şey artık sadece “kaç kişi ne düşünüyor” sorusuna verilen bir yanıt değil; aynı zamanda bir toplumun adalet algısının, çeşitlilik bilincinin ve cinsiyet rollerine dair farkındalığının aynası haline geldi. Bu yazıda, kamuoyu anketlerini bu geniş mercekten ele alacağız. Sadece bir veri toplama aracı değil, toplumsal dönüşümün pusulası olarak da nasıl işlev gördüğünü birlikte irdeleyeceğiz. Kamuoyu Anketi: Toplumun Nabzını Ölçen Bir Araç Kamuoyu anketi, en temel tanımıyla, belli bir…

Kamerun Bayrağı Ne Renk? Renklerin Kalbindeki Hikâye Bazen bir ülkenin bayrağı sadece bir sembol değil, bir hikâyedir. O hikâye; insanın mücadelesini, umutlarını, hayallerini ve sevgisini taşır. Bugün size Kamerun bayrağının renklerinde gizli bir hikâyeyi anlatmak istiyorum. Çünkü bazı renkler sadece gözle görülmez, kalple hissedilir. Bir Yolculuğun Başlangıcı Yolculuk, Douala’nın sıcak rüzgârında başladı. Genç bir adam olan Mbele, elinde bir harita, kalbinde bin umutla yola çıkıyordu. Rüyası, kendi köyüne bir okul yapmak ve çocukların geleceğini değiştirmekti. Yanında, çocukluk arkadaşı Naya vardı. Naya, duygularını kelimelere dökmekte ustaydı; Mbele’nin hayallerine renk katan bir kalem gibiydi. Mbele, çözüm odaklı bir ruha sahipti. Stratejikti, planlıydı,…

Recep Tayyip Erdoğan Kaç Yaşında Acaba? Antropolojik Bir Bakış Bir antropolog olarak dünyanın farklı kültürlerinde yaş, liderlik ve kimlik kavramlarının nasıl anlamlar kazandığını gözlemlemek, bizi yalnızca insanların biyolojik yaşlarına değil, onların toplum içindeki sembolik rollerine de götürür. Recep Tayyip Erdoğan’ın yaşı da bu bağlamda yalnızca bir rakam değil; bir kültürel temsil, bir liderlik sembolü ve bir topluluk hikâyesidir. Doğumdan Kimliğe: Yaşın Kültürel Kodları Recep Tayyip Erdoğan, 26 Şubat 1954 doğumludur. 2025 yılı itibariyle 71 yaşındadır. Ancak antropolojik bir perspektifle bakıldığında, “kaç yaşında” sorusu yalnızca kronolojik bir cevaptan ibaret değildir. Bir bireyin yaşı, toplumun ona yüklediği anlamlar, ritüeller ve sembollerle birlikte…